Order Uśmiechu

Utworzono: 03-06-2020

W Polsce 1 czerwca kojarzony jest głównie ze świętem wszystkich dzieci, czyli Dniem Dziecka. Tego dnia przypadają również inne nietypowe święta tj. Dzień Bułki, Święto Mleka, czy Święto Ruchu Lotniczego. Warto przy tej okazji wspomnieć, że dzieci mogą nadawać specjalny order (Order Uśmiechu).

Odznaczenie – w formie medalu przedstawiającego uśmiechnięte słoneczko – przyznawane jest w Polsce przez Międzynarodową Kapitułę Orderu Uśmiechu, mieszczącą się w Warszawie, której sekretariat znajduje się w Świdnicy. Spośród kandydatur nadesłanych przez dzieci z całego świata Kapituła wybiera laureatów. Kawalerem Orderu Uśmiechu zostaje dorosły, którego działalność jest wyjątkowa, nietuzinkowa i przynosi dzieciom najwięcej radości, często ratuje ich życie. Order przyznawany jest dwa razy do roku – wiosną i jesienią. Historycznie było to pierwszego dnia wiosny i ostatniego dnia lata. Orderu nie przyznaje się osobom zmarłym.

Prawo do używania tytułu Kawalera Orderu Uśmiechu mają jedynie osoby, którym go wręczono zgodnie z ceremoniałem. W wyjątkowych przypadkach Kanclerz Kapituły może wyrazić zgodę na odstąpienie od tradycyjnego ceremoniału, co miało miejsce w przypadku papieża Jana Pawła II, Krystyny Feldman (zmarła przed dekoracją, dlatego Order przekazano pośmiertnie) i króla Arabii Saudyjskiej Abdullaha bin Abdulaziza Al Sauda.

Na pomysł nadawania Orderu wpadła w 1968 redakcja „Kuriera Polskiego” którego redaktorem naczelnym był Cezary Leżeński. Inspiracją był wywiad z Wandą Chotomską z okazji 5-lecia dobranocki dla dzieci Jacek i Agatka. Pisarka opowiedziała w nim o chłopcu ze szpitala rehabilitacyjnego w Konstancinie pod Warszawą, który chciał nadać medal lekarzowi, który się nim opiekował. Dziennikarze uznali, że dzieci mogą nagradzać dobrą pracę dorosłych, dlatego ogłoszono ogólnopolski konkurs na projekt odznaczenia. Na adres Telewizji Polskiej i do redakcji "Kuriera Polskiego" dzieci nadesłały 44 tysiące prac[2]. Jury od przewodnictwem Szymona Kobylińskiego wybrało projekt Ewy Chrobak. Order z nr 1 w lutym 1969 roku otrzymał lekarz z Poznania Wiktor Dega.

W 1979 (ogłoszonym przez ONZ Międzynarodowym Rokiem Dziecka) po wystąpieniu kanclerza Cezarego Leżeńskiego przed Zgromadzeniem Ogólnym Sekretarz Generalny ONZ Kurt Waldheim nadał Orderowi Uśmiechu rangę międzynarodową. Od tej pory Kapituła Orderu Uśmiechu stała się międzynarodowa. Jej pierwsze spotkanie odbyło się w maju 1980 roku. W 1990 roku po zmianie właściciela "Kuriera Polskiego" Kapituła została zawieszona, dlatego w 1992 roku zostało zarejestrowane niezależne Stowarzyszenie Kapituła Orderu Uśmiechu.

1-2 czerwca 1996 roku zwołano w Rabce Pierwszy Światowy Zlot Kawalerów Orderu Uśmiechu, podczas którego otwarto Muzeum Orderu Uśmiechu, które obecnie znajduje się na terenie Rodzinnego Parku Rozrywki „Rabkoland”, a miastu nadano status „Miasta Dzieci Świata”. II Zlot odbył się ponownie w Rabce rok później, w 1997 roku.

W 2003 Międzynarodowa Kapituła Orderu Uśmiechu odbyła pierwsze w historii swoje posiedzenie poza Warszawą, miało to miejsce w Świdnicy, gdzie powstało pod jej patronatem Europejskie Centrum Przyjaźni Dziecięcej. Nadano wówczas miastu Świdnica tytuł „Stolicy Dziecięcych Marzeń” i ogłoszono 21 września Światowym Dniem Dziecięcego Orderu Uśmiechu.

Projekt Orderu Uśmiechu stworzyła dziewięciolatka z Głuchołaz – Ewa Chrobak. Od talerzyka i szklanki odrysowała słońce, do którego ręcznie dorysowała nierówne promienie. Projekt, z ponad 44 tysięcy innych, wybrało jury pod przewodnictwem Szymona Kobylińskiego, który dopracował go do znanej formy. Znak graficzny i nazwa „Order Uśmiechu” jest znakiem zastrzeżonym, do którego wyłączne prawa autorskie posiada Międzynarodowa Kapituła Orderu Uśmiechu.


 Grafika #0: Order Uśmiechu